PHÂN BIỆT “TỐ CÁO” VÀ “TỐ GIÁC”

Trong hoạt động tư pháp, hai thuật ngữ tố giác và tố cáo thường xuyên xuất hiện nhưng dễ bị nhầm lẫn. Dù đều là hành vi công dân báo cho cơ quan có thẩm quyền về vi phạm pháp luật, nhưng bản chất, phạm vi điều chỉnh và hệ quả pháp lý của hai khái niệm này hoàn toàn khác nhau. Hiểu đúng sẽ giúp người dân bảo vệ quyền lợi của mình và hỗ trợ cơ quan chức năng xử lý vi phạm hiệu quả.

1. Tố cáo là gì?

Theo khoản 1 Điều 2 Luật Tố cáo 2018, là việc cá nhân theo thủ tục quy định của Luật này báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất kỳ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

👉 Phạm vi tố cáo bao gồm:

Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ;
Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật về quản lý nhà nước trong các lĩnh vực.

2. Tố giác là gì?

Theo khoản 1 Điều 144 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, tố giác về tội phạm là việc cá nhân phát hiện và tố cáo hành vi có dấu hiệu tội phạm với cơ quan có thẩm quyền.

👉 Phạm vi tố giác: Tố giác hành vi vi phạm pháp luật có thể cấu thành tội phạm đã được quy định trong Bộ luật Hình sự.

3. Tố giác và Tố cáo khác nhau như thế nào?

Tiêu chí	Tố cáo	Tố giác
Cơ sở pháp lý	Luật Tố cáo 2018	BLTTHS 2015
Bản chất	Phản ánh hành vi vi phạm pháp luật nói chung	Phản ánh hành vi có dấu hiệu tội phạm
Phạm vi	Rộng (dân sự, hành chính, công vụ, quản lý Nhà nước)	Hẹp (chỉ trong lĩnh vực hình sự)
Tính chất	Quyền của công dân (không bắt buộc)	Quyền và nghĩa vụ (có trường hợp không tố giác sẽ bị xử lý)
Thời điểm phát sinh quan hệ pháp lý	Khi công dân nộp đơn tố cáo	Khi phát hiện dấu hiệu tội phạm, dù cá nhân có tố giác hay không

4. Tố cáo, tố giác khi nào?

– Tố cáo khi phát hiện:

Cán bộ có hành vi lạm quyền, nhũng nhiễu
Cơ quan Nhà nước giải quyết hồ sơ sai quy định
Tổ chức/doanh nghiệp vi phạm pháp luật hành chính
Đơn vị gây ô nhiễm môi trường nhưng chưa đủ dấu hiệu tội phạm

– Tố giác khi:

Phát hiện tội phạm hình sự đang diễn ra
Có thông tin về một tội phạm đã xảy ra
Người quen có dấu hiệu chuẩn bị phạm tội
Nghi ngờ cá nhân/tổ chức thực hiện hành vi cấu thành tội phạm hình sự

Tố cáo và tố giác là hai công cụ pháp lý quan trọng giúp công dân bảo vệ quyền lợi và góp phần phòng, chống vi phạm pháp luật. Việc xác định đúng hành vi, nộp đúng cơ quan và chuẩn bị hồ sơ phù hợp sẽ quyết định hiệu quả giải quyết vụ việc.

———————————————————————————————————————————————————————————–

Hãy liên hệ để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời: