“PHẠM TỘI VÌ BỊ NGƯỜI KHÁC ĐE DỌA HOẶC CƯỠNG BỨC” THEO NGHỊ QUYẾT 04/2025/NQ

Ngày 30/9/2025, Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành Nghị quyết 04/2025/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự quy định tại Điều 51 và Điều 52 Bộ luật Hình sự 2015.

1. Giảm nhẹ trách nhiệm hình sư do bị người khác đe dọa hoặc cưỡng bức

Căn cứ điểm k khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình 2015 “phạm tội vì bị người khác đe dọa hoặc cưỡng bức” là một tình tiết để giảm nhẹ trách nhiệm hình sự

Cưỡng bức là hành vi sử dụng sức mạnh để ép buộc người khác thực hiện hành động trái với ý muốn; còn đe dọa là hành vi dùng lời nói hoặc hành động nhằm gây sợ hãi. Tuy khác nhau về mức độ tác động, cả hai đều khiến người bị ảnh hưởng phải thực hiện hành vi phạm tội trong trạng thái lo sợ. Trong khoa học luật hình sự, đe dọa được xem là một hình thức cưỡng bức về mặt tinh thần.

Do đó, có thể hiểu rằng đe dọa là một dạng của cưỡng bức, nhưng mức độ gây sợ hãi thấp hơn so với cưỡng bức bằng vũ lực hay tác động thân thể.

2. áp dụng tình tiết giảm nhẹ “phạm tội vì bị người khác đe dọa hoặc cưỡng bức” theo nghị quyết 04/2025/NQ – HĐTP

Nghị Quyết 04/2025/NQ-HĐTP (có hiệu lực thi hành ngày 15/11/2025) đã hướng dẫn, làm rõ các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ của Bộ luật Hình sự. Theo đó, căn cứ khoản 10 Điều 2 Nghị Quyết 04/2025/NQ-HĐTP tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự “phạm tội vì bị người khác đe dọa hoặc cưỡng bức” được áp dụng khi thuộc một trong các trường hợp sau:

“Bị người khác đe dọa” là bị người khác dọa trừng phạt nếu làm trái ý họ, tạo cho người phạm tội nỗi lo sợ về một hậu quả có thể xảy ra và để tránh hậu quả đó người phạm tội đã phải thực hiện tội phạm;
“Bị người khác cưỡng bức” là bị người khác dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc, có sự tác động về thể chất hoặc tinh thần hoặc có hành vi khác buộc người phạm tội phải thực hiện tội phạm.

Khi áp dụng tình tiết giảm nhẹ này thì mức độ giảm nhẹ trách nhiệm hình sự phụ thuộc vào tính chất, mức độ của hành vi phạm tội và hành vi đe dọa, cưỡng bức đối với người phạm tội.

Ví dụ: Lê Tấn Y là chủ nợ, thường xuyên có hành vi hành hung, đe dọa nếu vợ chồng Nguyễn Văn A không trả nợ thay cho bà Đinh Thị K (mẹ đẻ của A) thì sẽ giết vợ chồng A. Ngày 01/8/2025, A cùng một số người đến gặp Y để thương lượng nhưng dẫn đến xô xát, hậu quả Y bị tổn thương cơ thể tỷ lệ 30%. Trường hợp này, Nguyễn Văn A được áp dụng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại điểm k khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự.

———————————————————————————————————————————————————————————–

Hãy liên hệ để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời: