Trong đời sống dân gian, hình thức họ, hụi, biêu, phường đã tồn tại từ lâu như một cách hỗ trợ tài chính mang tính tương trợ, giúp người dân xoay vòng vốn nhanh trong cộng đồng. Tuy nhiên, song hành với đó là không ít trường hợp chủ hụi hoặc người chơi hụi chiếm đoạt tiền của người khác, thường được gọi là “giật hụi”.
Đây không chỉ là hành vi vi phạm đạo đức mà còn bị xử lý theo quy định của pháp luật.
1. Cơ sở pháp lý về “họ, hụi, biêu, phường”
Căn cứ Điều 471 Bộ luật Dân sự năm 2015, họ (hụi, biêu, phường) là một dạng giao dịch tài sản theo tập quán, được hình thành trên cơ sở tự nguyện, thỏa thuận giữa một nhóm người. Các bên thống nhất số lượng thành viên, kỳ góp, kỳ lĩnh, số tiền góp mỗi lần và nghĩa vụ, quyền lợi của từng người.
Pháp luật thừa nhận hình thức “họ” với mục đích tương trợ trong nhân dân, nhưng đồng thời nghiêm cấm việc lợi dụng họ để cho vay nặng lãi hoặc chiếm đoạt tài sản.
2. Hiểu thế nào là “giật hụi”?
Mặc dù chưa được định nghĩa trong bất kỳ văn bản pháp luật nào, nhưng trên thực tế có thể hiểu:
“Giật hụi” là hành vi chủ hụi không giao phần hụi cho người lĩnh theo thỏa thuận, hoặc người đã hốt hụi không tiếp tục đóng hụi chết, cố tình trốn tránh nghĩa vụ, chiếm đoạt tiền của các thành viên khác.
Tùy vào tính chất, mức độ và giá trị chiếm đoạt, hành vi “giật hụi” có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
3. Mức xử phạt hành chính đối với hành vi “giật hụi”
Theo Điều 16 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi không giao phần hụi cho thành viên tại kỳ mở hụi sẽ bị:
👉 Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.
Ngoài ra, nếu người chơi hụi có dấu hiệu chiếm đoạt tiền bằng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để trốn nghĩa vụ, thì có thể bị xử phạt theo Điều 15 cùng Nghị định, cụ thể:
👉 Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng,
đối với các hành vi sau:
-
Dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn nhằm chiếm đoạt tiền hụi;
-
Đến hạn góp hụi nhưng cố tình không trả, mặc dù có khả năng;
-
Sử dụng tiền hụi vào mục đích bất hợp pháp, khiến không có khả năng hoàn trả (trường hợp này tài sản, tang vật vi phạm có thể bị tịch thu).
➡️ Như vậy, người “giật hụi” có thể bị xử phạt hành chính tối đa đến 5 triệu đồng, tùy theo hành vi cụ thể.
4. Trường hợp có dấu hiệu hình sự
Nếu người chơi hoặc chủ hụi có hành vi gian dối, bỏ trốn, chiếm đoạt số tiền lớn, gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhiều người, thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về:
-
Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015); hoặc
-
Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (Điều 175 Bộ luật Hình sự 2015).
Tùy theo giá trị chiếm đoạt, người phạm tội có thể bị:
🔸 Phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm,
🔸 Trường hợp nghiêm trọng: phạt tù từ 02 năm đến 07 năm,
🔸 Nếu chiếm đoạt trên 500 triệu đồng hoặc gây ảnh hưởng xấu trong xã hội: phạt tù từ 12 năm đến 20 năm.
5. Quy định về văn bản thỏa thuận dây hụi
Để tránh rủi ro và tranh chấp, pháp luật quy định rõ về nội dung thỏa thuận khi lập dây hụi. Theo Điều 8 Nghị định 19/2019/NĐ-CP, biên bản thỏa thuận về dây hụi phải có các nội dung chính sau:
-
Thông tin cá nhân của chủ hụi và các thành viên (họ tên, CCCD, ngày sinh, nơi cư trú);
-
Số lượng thành viên, phần hụi, thời gian và kỳ mở hụi;
-
Cách thức góp – lĩnh hụi;
-
Các nội dung bổ sung có thể thỏa thuận thêm như:
-
Mức hoa hồng của chủ hụi,
-
Lãi suất trong trường hợp họ có lãi,
-
Biện pháp bảo đảm nghĩa vụ của chủ hụi,
-
Quy định về chuyển nhượng phần hụi, rút khỏi dây hụi, hoặc xử lý vi phạm nghĩa vụ.
-
Việc lập văn bản rõ ràng, minh bạch là cơ sở pháp lý quan trọng để bảo vệ quyền lợi của các bên, đồng thời là chứng cứ quan trọng nếu xảy ra tranh chấp hoặc bị chiếm đoạt.
6. Kết luận
Hành vi giật hụi không chỉ vi phạm nghĩa vụ dân sự mà còn xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản của người khác, có thể bị xử phạt hành chính đến 5 triệu đồng hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự nếu chiếm đoạt số tiền lớn.
Để phòng tránh rủi ro, người tham gia hụi cần:
✅ Lập biên bản thỏa thuận rõ ràng;
✅ Giữ bằng chứng giao nhận tiền;
✅ Chỉ tham gia dây hụi có uy tín;
✅ Và nhờ luật sư tư vấn khi phát sinh tranh chấp hoặc nghi ngờ có dấu hiệu lừa đảo.
Hãy liên hệ để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời:








