NGHỊ ĐỊNH 242/2025/NĐ-CP: NHỮNG ĐIỂM MỚI VỀ QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG VỐN ODA, VỐN VAY ƯU ĐÃI NƯỚC NGOÀI

Chính phủ chính thức ban hành Nghị định 242/2025/NĐ-CP về quản lý và sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và vốn vay ưu đãi nước ngoài. Nghị định này thay thế, sửa đổi nhiều quy định trước đây, nhằm tăng cường hiệu quả sử dụng vốn vay, đồng thời bảo đảm phù hợp với tình hình phát triển kinh tế – xã hội hiện nay.

Dưới đây là những điểm mới quan trọng mà doanh nghiệp, cơ quan quản lý và các chủ thể liên quan cần lưu ý:

1. Thay đổi về ưu tiên sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi

Chính phủ bỏ quy định ưu tiên vốn ODA không hoàn lại cho hoạt động hỗ trợ xây dựng chính sách, thể chế và cải cách.
Bổ sung thêm các lĩnh vực được ưu tiên sử dụng vốn ODA không hoàn lại, bao gồm:
- Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số;
- Các dự án đầu tư công đặc biệt;
- Chương trình, dự án lớn, trọng điểm có tính chất “xoay chuyển tình thế”.
Về khu vực tư nhân, Nghị định mới bổ sung quy định cho phép tiếp cận vốn ODA, vốn vay ưu đãi thông qua việc thực hiện các nhiệm vụ, dự án đầu tư công do cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao.

2. Đơn giản hóa thủ tục quản lý, sử dụng vốn ODA

So với Nghị định 114/2021/NĐ-CP, các thủ tục đối với chương trình, dự án vay vốn ODA, vốn vay ưu đãi đã được rút gọn đáng kể:

Bỏ bớt khâu “lập và phê duyệt , Đề xuất chương trình, dự án”;
Quy trình mới chỉ còn 4 bước:
1. Lập, thẩm định và quyết định chủ trương đầu tư;
2. Thông báo cho nhà tài trợ về quyết định chủ trương đầu tư;
3. Lập, thẩm định và quyết định chương trình, dự án;
4. Thực hiện các thủ tục ký kết, quản lý và bàn giao kết quả theo quy định.

Việc tinh giản này giúp giảm thời gian, chi phí hành chính, đồng thời vẫn bảo đảm tính minh bạch, trách nhiệm giải trình.

3. Điều chỉnh thời gian thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi

Nghị định 242/2025/NĐ-CP rút ngắn đáng kể thời gian thẩm định so với trước:

Loại chương trình/dự án	Thời hạn thẩm định mới	Thời hạn cũ
Chương trình mục tiêu quốc gia	Không quá 40 ngày	Không quá 60 ngày
Chương trình đầu tư công (không bao gồm mục tiêu quốc gia)	Không quá 30 ngày	Không quá 45 ngày
Dự án nhóm A	Không quá 30 ngày	Không quá 45 ngày
Các dự án khác	Không quá 20 ngày	Không quá 30 ngày

4. Bổ sung trường hợp dừng sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi

Theo Điều 21 Nghị định mới, có thêm các trường hợp được phép dừng sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi, bao gồm:

Khi việc tiếp tục thực hiện dự án có nguy cơ gây hậu quả nghiêm trọng về kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, môi trường;
Khi xuất hiện yếu tố bất khả kháng như thay đổi nguồn vốn, thể chế, chính sách hoặc các nguyên nhân khách quan khác.

Quy định này giúp ngăn ngừa rủi ro, đảm bảo nguồn vốn được sử dụng đúng mục tiêu, hiệu quả.