Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh là khi một người vì quá tức giận do bị nạn nhân áp bức, xúc phạm quá mức nên đã thực hiện hành vi giết người trong lúc không bình tĩnh.
A. Những dấu hiệu cơ bản của tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh
1. Trạng thái tinh thần của người phạm tội khi thực hiện hành vi
-
Người phạm tội rơi vào tình trạng bị kích động mạnh về tinh thần.
-
Trong trạng thái này, họ mất khả năng tự chủ tạm thời, không nhận thức đầy đủ tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi.
-
Trạng thái kích động mạnh chỉ xảy ra trong chốc lát, sau đó tinh thần trở lại bình thường.
⚖️ Lưu ý: Nếu người phạm tội chỉ bị kích động nhưng chưa mất khả năng tự chủ thì không được coi là kích động mạnh. Trường hợp này chỉ được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo điểm e khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015.
2. Khó khăn trong việc xác định trạng thái kích động mạnh
-
Tâm lý con người rất khác nhau, cùng một tình huống nhưng cách xử sự không giống nhau.
-
Ví dụ:
-
Anh A thấy vợ ngoại tình → chạy về nhà lấy dao giết tình nhân.
-
Anh B gặp trường hợp tương tự → chỉ khuyên nhủ, sau đó vẫn sống chung.
-
Anh C thì chọn cách làm đơn ly hôn.
-
👉 Vì vậy, cần đánh giá toàn diện: nhân thân, trình độ, nghề nghiệp, hoàn cảnh, quan hệ với nạn nhân… để xác định có phải bị kích động mạnh hay không.
3. Hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân
-
Nạn nhân phải có hành vi trái pháp luật nghiêm trọng, ví dụ:
-
Xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người phạm tội hoặc người thân thích.
-
Xâm phạm tài sản (đập phá, đốt, cướp giật, trộm cắp…).
-
-
Hành vi có thể thuộc nhiều lĩnh vực: hình sự, hành chính, dân sự, lao động, giao thông, hôn nhân & gia đình…
Ví dụ: B liên tục đục tường nhà A gây ảnh hưởng nghiêm trọng, dù đã được yêu cầu dừng nhiều lần. A tức giận, giằng búa đánh B tử vong → hành vi của A được coi là phạm tội trong trạng thái kích động mạnh.
4. Hậu quả bắt buộc phải xảy ra
-
Nạn nhân phải chết → mới cấu thành tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh.
-
Nếu nạn nhân không chết nhưng bị thương tật 31% – 60% → xử lý theo Điều 135 BLHS 2015: tội cố ý gây thương tích trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh.
-
Tội phạm này không có giai đoạn chuẩn bị hay phạm tội chưa đạt vì khó xác định mục đích rõ ràng trong trạng thái tinh thần bất thường.
5. Quan hệ nhân quả
-
Phải có mối quan hệ tất yếu giữa hành vi trái pháp luật của nạn nhân và trạng thái kích động của người phạm tội.
-
Nếu người phạm tội tự gây ra tình huống (như cãi nhau, uống rượu say rồi đi giết) thì không được coi là kích động mạnh.
-
Nếu hành vi đến từ người điên hoặc trẻ em dưới 14 tuổi, thì cũng không cấu thành vì họ không có lỗi pháp lý.
6. Hành vi trái pháp luật nghiêm trọng đối với người thân thích
-
Ngoài bản thân người phạm tội, hành vi trái pháp luật còn có thể hướng đến người thân thích: vợ/chồng, cha mẹ, con cái, anh chị em, ông bà, cháu…
-
Trong một số trường hợp, Tòa án còn mở rộng cho quan hệ thân thiết như người trong gia đình, anh em kết nghĩa, đồng đội chiến đấu cùng nhau.
B. Các trường hợp phạm tội cụ thể theo Điều 125 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2025)
1. Giết một người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh (khoản 1 Điều 125)
-
Hình phạt: 06 tháng đến 03 năm tù.
-
Đây là tội phạm ít nghiêm trọng.
-
Tuy nhiên, so sánh với Điều 135 (cố ý gây thương tích trong trạng thái kích động mạnh dẫn đến chết người) thì mức phạt chưa thật sự hợp lý, vì mức độ hậu quả của giết người rõ ràng nặng hơn.
2. Giết nhiều người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh (khoản 2 Điều 125)
-
Trường hợp 1: Nhiều người cùng có hành vi trái pháp luật nghiêm trọng → người phạm tội giết nhiều người → xử theo khoản 2 Điều 125 (tội giết nhiều người trong trạng thái kích động mạnh).
-
Trường hợp 2: Chỉ một người có hành vi trái pháp luật nghiêm trọng, nhưng người phạm tội giết thêm người khác không liên quan → bị truy cứu hai tội:
-
Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh (Điều 125).
-
Giết người (Điều 123).
-
Ví dụ: Hoàng Văn T giết H (người đánh vợ T) và K (người can ngăn, không có hành vi vi phạm). Kết quả: T bị xử lý cả Điều 125 và Điều 123.
-
Trường hợp 3: Nhiều người có hành vi trái pháp luật nghiêm trọng, nhưng chỉ 01 người chết, số còn lại bị thương tật từ 31% → xử lý theo Điều 125 (giết người trong trạng thái kích động mạnh) và Điều 135 (cố ý gây thương tích trong trạng thái kích động mạnh).
👉 Khi xét xử, cơ quan tố tụng phải làm rõ hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân, nếu không sẽ dẫn đến hiểu lầm là xử “nhẹ tay” với tội giết người.
C. Phân biệt với một số trường hợp phạm tội khác
1. Với trường hợp phạm tội do bị kích động tinh thần (Điểm e khoản 1 Điều 51 BLHS)
-
Cả hai đều xuất phát từ hành vi trái pháp luật của người khác.
-
Khác nhau:
-
Điều 125 → phải kích động mạnh, hành vi trái pháp luật của nạn nhân phải nghiêm trọng.
-
Điều 51 → chỉ là kích động bình thường, hành vi trái pháp luật có thể không nghiêm trọng.
-
-
Điều 125 → hành vi trái pháp luật bắt buộc từ nạn nhân.
-
Điều 51 → hành vi trái pháp luật có thể từ người khác, không phải nạn nhân.
2. Với trường hợp giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng (Điều 126 BLHS)
-
Giống nhau: đều xuất phát từ hành vi trái pháp luật nghiêm trọng.
-
Khác nhau:
-
Phòng vệ chính đáng → hành vi trái pháp luật đang xảy ra, chưa kết thúc.
-
Kích động mạnh → hành vi trái pháp luật đã kết thúc.
-
-
Tâm lý người phạm tội trong phòng vệ chính đáng có thể không bị kích động mạnh vì phòng vệ được pháp luật công nhận.
3. Với trường hợp cố ý gây thương tích trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh nhưng dẫn đến chết người (Điều 135 BLHS)
-
Phân biệt khó khăn vì: khi bị kích động mạnh, người phạm tội khó kiểm soát hành vi, gần như mất trí.
-
Nếu nạn nhân chết ngay hoặc trong thời gian ngắn → xử lý theo Điều 125 (giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh).
-
Nếu nạn nhân chết sau một thời gian dài → có thể xử lý theo Điều 135 (cố ý gây thương tích trong trạng thái kích động mạnh dẫn đến chết người).
Kết luận
Tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh (Điều 125 BLHS) là một trường hợp đặc thù, vừa thể hiện sự khoan hồng của pháp luật, vừa đặt ra yêu cầu cao trong việc xác định đúng trạng thái tâm lý và hành vi trái pháp luật của nạn nhân.
-
Đây là tội phạm có khung hình phạt thấp hơn tội giết người thông thường, do tính chất đặc biệt của tâm lý người phạm tội.
-
Tuy nhiên, để áp dụng đúng, cần xem xét toàn diện: hoàn cảnh, quan hệ nhân quả, mức độ hành vi của nạn nhân và trạng thái tinh thần của bị cáo.
Hãy liên hệ để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời:
LS.Quãng: 0932.571.339 – LS.Ân: 0905.999.655
Website:https://luatmtpd.com/ 
Email: 
Fanpage:
Văn phòng Công ty tại Đà Nẵng Hoạt động tại Quảng Nam Hoạt động tại Huế Hoạt động tại Quảng Bình
