XỬ LÝ HÌNH SỰ TỘI SỬ DỤNG MẠNG MÁY TÍNH, MẠNG VIỄN THÔNG, PHƯƠNG TIỆN ĐIỆN TỬ ĐỂ CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN

Trong thời đại Cách mạng Công nghiệp 4.0, công nghệ thông tin và viễn thông đóng vai trò quan trọng trong giao dịch, thanh toán và thương mại điện tử. Tuy nhiên, sự phát triển này cũng kéo theo sự gia tăng nhanh chóng của tội phạm công nghệ cao, đặc biệt là các hành vi chiếm đoạt tài sản qua mạng. Những hành vi này gây thiệt hại lớn cho cá nhân, doanh nghiệp và ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh mạng quốc gia.

1. Cấu thành pháp lý của tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông để chiếm đoạt tài sản

Tội danh này được quy định tại Điều 290 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung). Để hiểu rõ bản chất tội phạm, cần xem xét các yếu tố cấu thành như sau:

1.1. Khách thể

Hành vi phạm tội xâm phạm:

Trật tự an toàn, an ninh trên không gian mạng.
Quyền sở hữu tài sản của cá nhân, tổ chức.
Các hành vi chiếm đoạt diễn ra trong môi trường số như hệ thống thanh toán, thương mại điện tử, ngân hàng số, ví điện tử…

1.2. Mặt khách quan – Hành vi vi phạm

Các hành vi phạm tội khi sử dụng mạng hoặc thiết bị điện tử để chiếm đoạt tài sản bao gồm:

Sử dụng thông tin về tài khoản, thẻ ngân hàng của cơ quan, tổ chức, cá nhân để chiếm đoạt tài sản của chủ tài khoản, chủ thẻ hoặc thanh toán hàng hóa, dịch vụ;
Làm, tàng trữ, mua bán, sử dụng, lưu hành thẻ ngân hàng giả nhằm chiếm đoạt tài sản của chủ tài khoản, chủ thẻ hoặc thanh toán hàng hóa, dịch vụ;
Truy cập bất hợp pháp vào tài khoản của cơ quan, tổ chức, cá nhân nhằm chiếm đoạt tài sản;
Lừa đảo trong thương mại điện tử, thanh toán điện tử, kinh doanh tiền tệ, huy động vốn, kinh doanh đa cấp hoặc giao dịch chứng khoán qua mạng nhằm chiếm đoạt tài sản;
Thiết lập, cung cấp trái phép dịch vụ viễn thông, internet nhằm chiếm đoạt tài sản.

1.3. Chủ thể của tội phạm

Là cá nhân đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo quy định.
Không yêu cầu chủ thể đặc biệt — bất kỳ ai có đủ năng lực trách nhiệm hình sự đều có thể bị xử lý.

1.4. Mặt chủ quan

Người phạm tội cố ý thực hiện hành vi.
Mục đích cuối cùng là chiếm đoạt tài sản của người khác thông qua phương tiện điện tử hoặc mạng viễn thông.

2. Hình phạt theo Điều 290 Bộ luật Hình sự

Mức hình phạt được xác định dựa vào giá trị tài sản chiếm đoạt, tính chất và mức độ nguy hiểm:

Phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc tù 6 tháng – 3 năm: áp dụng cho trường hợp ít nghiêm trọng.
Tù 2 – 7 năm: nếu phạm tội có tổ chức, chuyên nghiệp, tái phạm, hoặc chiếm đoạt tài sản trị giá 50 – 200 triệu đồng.
Tù 7 – 15 năm: khi chiếm đoạt tài sản trị giá 200 – 500 triệu đồng hoặc thực hiện hành vi với mức độ phức tạp, quy mô lớn.
Tù 12 – 20 năm: nếu chiếm đoạt trên 500 triệu đồng hoặc gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng.

Hình phạt bổ sung có thể bao gồm:

Phạt tiền từ 20.000.000 – 100.000.000 đồng.
Cấm hành nghề, cấm đảm nhiệm chức vụ từ 1 – 5 năm.
Tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

3. Vai trò của công ty luật trong xử lý tội phạm công nghệ thông tin

Tội phạm công nghệ cao có tính chất phức tạp, liên quan đến kỹ thuật số và dữ liệu điện tử nên việc xử lý đòi hỏi kiến thức pháp lý chuyên sâu. Công ty luật có thể hỗ trợ:

Tư vấn phòng ngừa rủi ro:

Thiết lập quy trình an ninh mạng cho doanh nghiệp;

Kiểm soát nội bộ để giảm nguy cơ bị tấn công hoặc lừa đảo.

Hỗ trợ pháp lý khi bị lừa đảo hoặc thiệt hại

Hỗ trợ thu thập chứng cứ điện tử;

Tư vấn thủ tục tố giác tội phạm, đề nghị khởi tố;

Yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Luật sư bào chữa, bảo vệ quyền lợi:

Tham gia trong giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử;

Bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho bị hại hoặc bị can/bị cáo;

Đưa ra giải pháp giảm nhẹ hình phạt khi có căn cứ.

Tội phạm công nghệ thông tin ngày càng tinh vi, phức tạp và có tốc độ gia tăng nhanh. Việc chủ động phòng ngừa và xử lý kịp thời là giải pháp tốt nhất để bảo vệ tài sản và hạn chế thiệt hại.

Công ty Luật Mặt trời Phương Đông cam kết đồng hành cùng quý khách hàng trong việc tư vấn, bảo vệ quyền lợi và hỗ trợ xử lý các vụ việc liên quan đến tội phạm công nghệ cao. Nếu bạn hoặc doanh nghiệp đang gặp rủi ro hoặc cần hỗ trợ pháp lý, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn chi tiết.

Nguồn: Tạp chí Tòa án

———————————————————————————————————————————————————————————–

Hãy liên hệ để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời: