XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRÊN MÔI TRƯỜNG ĐIỆN TỬ THEO LUẬT SỐ 88/2025/QH15

Từ ngày 1/7/2025, Luật Xử lý Vi phạm Hành chính (sửa đổi, Luật số 88/2025/QH15) chính thức có hiệu lực, mở ra giai đoạn mới trong hoạt động quản lý nhà nước khi cho phép lập biên bản, xác minh, ra quyết định xử phạt và giao nhận quyết định hoàn toàn qua môi trường điện tử. — đánh dấu bước tiến lớn trong công cuộc chuyển đổi số của quản lý nhà nước.

Quy định này đặt ra cả cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp, tổ chức lẫn cá nhân. Nếu không nắm chắc quy định mới, rủi ro vi phạm và bị xử phạt có thể cao hơn. Bài viết này sẽ giải thích chi tiết cách thức xử phạt điện tử theo quy định mới, những điều cần lưu ý và cách chủ thể có thể tự bảo vệ quyền lợi.

1. Điểm mới quan trọng về xử phạt điện tử theo Luật 88/2025/QH15

Luật 88/2025/QH15 đã bổ sung Điều 18a, quy định:

Xử lý vi phạm hành chính có thể thực hiện toàn bộ hoặc một phần trên môi trường điện tử.
Việc xử phạt điện tử phải bảo đảm đầy đủ các điều kiện về: hạ tầng kỹ thuật, bảo đảm an toàn thông tin, tính toàn vẹn dữ liệu, khả năng xác thực người gửi – người nhận
Việc thu thập, lưu trữ và sử dụng dữ liệu vi phạm phải tuân theo các luật: Luật Xử lý Vi phạm Hành chính, Luật Giao dịch điện tử, và các luật liên quan khác.

2. Những nội dung chính doanh nghiệp cần hiểu rõ

2.1. Hình thức lập biên bản và gửi quyết định xử phạt điện tử

Theo Luật mới, biên bản vi phạm hành chính và quyết định xử phạt có thể được lập và gửi điện tử: qua email, ứng dụng điện tử hoặc Cổng Dịch vụ công Quốc gia.
Hệ thống xử lý vi phạm điện tử cũng cần kết nối, chia sẻ dữ liệu để giám sát, tránh lạm quyền, bảo vệ quyền của người bị xử phạt.
Đặc biệt, quyết định điện tử chỉ hợp lệ khi có chữ ký số của người có thẩm quyền và được gửi qua hệ thống thông tin của cơ quan nhà nước.

2.2. Yêu cầu về chứng cứ điện tử

Cơ quan xử phạt phải đảm bảo:

Chứng cứ số (hình ảnh, video, file ghi âm, log hệ thống…) được thu thập đúng quy trình.
Dữ liệu phải được lưu trữ, bảo vệ, chống sửa đổi.
Việc chia sẻ – trích xuất dữ liệu phải được kiểm soát, tránh lạm quyền.

1.3. Quyền của người bị xử phạt

Người bị xử phạt vẫn có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện quyết định xử phạt được gửi điện tử. Luật mới đảm bảo quyền này kể cả khi biên bản vi phạm lập ở dạng điện tử.
Khi nhận quyết định xử phạt điện tử, cá nhân hoặc doanh nghiệp nên lưu trữ lại quyết định (file PDF, email, bản sao) để làm bằng chứng nếu cần khiếu nại.
Thời hạn khiếu nại/khởi kiện được tính từ thời điểm cá nhân/doanh nghiệp nhận được thông báo điện tử (được hệ thống ghi nhận).

3. Rủi ro pháp lý doanh nghiệp và cá nhân cần lưu ý

3.1. Rủi ro với doanh nghiệp

Vi phạm quảng cáo trực tuyến: nội dung sai sự thật, không gắn cảnh báo, chạy quảng cáo vi phạm nền tảng.
Vi phạm bảo vệ dữ liệu cá nhân: thu thập trái phép, lưu trữ không an toàn.
Hệ thống nội bộ chưa đáp ứng yêu cầu lưu trữ dữ liệu: khiến doanh nghiệp khó chứng minh khi xảy ra tranh chấp.
Nhân sự không hiểu quy định về chứng cứ điện tử, dẫn đến rủi ro bị phạt oan hoặc không đủ chứng cứ phản biện.

3.2. Rủi ro với cá nhân

Vi phạm trên mạng xã hội: chia sẻ thông tin sai, xúc phạm danh dự
Bán hàng online không đăng ký, không cung cấp thông tin đầy đủ.
Bị lừa đảo qua email “quyết định xử phạt giả” nếu không kiểm tra chữ ký số và nguồn gửi.

Quy định xử phạt hành chính trên môi trường điện tử theo Luật XLVPHC sửa đổi 2025 là bước tiến lớn trong quản lý nhà nước hiện đại, phù hợp xu thế chuyển đổi số. Tuy nhiên, nó cũng tạo ra nhiều rủi ro mới cho doanh nghiệp và cá nhân — nếu không hiểu đúng và chuẩn bị tốt, hậu quả pháp lý có thể khó lường.

Vậy nên, việc cập nhật kiến thức pháp lý, xây dựng hệ thống lưu trữ, chứng cứ điện tử và chủ động tương tác với cơ quan hành chính là rất quan trọng. Công ty Luật Mặt Trời Phương Đông sẵn sàng hỗ trợ: