KHIẾU NẠI THEO QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT HIỆN HÀNH

Để bảo vệ quyền lợi chính đáng của cá nhân, tổ chức, pháp luật hiện hành quy định cơ chế khiếu nại – một công cụ quan trọng nhằm yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính đã ban hành. Việc hiểu đúng và áp dụng đúng quy trình khiếu nại không chỉ giúp người dân thực hiện quyền của mình một cách hiệu quả, mà còn góp phần nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm của cơ quan hành chính nhà nước trong hoạt động quản lý.

1. Khiếu nại là gì?

Căn cứ khoản 1 Điều 2 Luật khiếu nại 2011, quy định như sau:

Khiếu nại là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức theo thủ tục do Luật này quy định, đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.

2. Trình tự khiếu nại

Căn cứ khoản 1 Điều 7 Luật khiếu nại 2011, quy định như sau:

“1. Khi có căn cứ cho rằng quyết định hành chính, hành vi hành chính là trái pháp luật, xâm phạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình thì người khiếu nại khiếu nại lần đầu đến người đã ra quyết định hành chính hoặc cơ quan có người có hành vi hành chính hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật Tố tụng hành chính.

Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc quá thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải quyết thì có quyền khiếu nại lần hai đến Thủ trưởng cấp trên trực tiếp của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật Tố tụng hành chính.

Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần hai hoặc hết thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải quyết thì có quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật Tố tụng hành chính.”

Như vậy, Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc quá thời hạn luật định mà chưa được giải quyết, họ có quyền khiếu nại lần hai đến Thủ trưởng cơ quan cấp trên trực tiếp của người đã giải quyết lần đầu, hoặc lựa chọn khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật Tố tụng hành chính.

3. Hình thức khiếu nại

Theo Điều 8 Luật khiếu nại 2011, việc khiếu nại có thể được thực hiện dưới hai hình thức: bằng đơn hoặc khiếu nại trực tiếp.

3.1. Khiếu nại bằng đơn

Người khiếu nại có thể gửi đơn, trong đó phải thể hiện đầy đủ các nội dung sau:

Ngày, tháng, năm thực hiện khiếu nại;
Họ tên, địa chỉ của người khiếu nại;
Tên và địa chỉ cơ quan, tổ chức, cá nhân bị khiếu nại;
Nội dung, lý do khiếu nại và tài liệu liên quan;
Yêu cầu giải quyết của người khiếu nại.

Đơn phải do chính người khiếu nại ký tên hoặc điểm chỉ.

3.2. Khiếu nại trực tiếp

Khi người dân đến trình bày khiếu nại trực tiếp, người tiếp nhận có trách nhiệm:

Hướng dẫn người khiếu nại viết đơn; hoặc
Ghi lại nội dung khiếu nại bằng văn bản, yêu cầu người khiếu nại ký hoặc điểm chỉ xác nhận.

Văn bản phải thể hiện đầy đủ các thông tin theo quy định tương tự như khiếu nại bằng đơn.

3.3. Khiếu nại của nhiều người

Khi có nhiều người cùng khiếu nại về một vụ việc:

Khiếu nại trực tiếp: Cơ quan có thẩm quyền hướng dẫn cử đại diện để trình bày; nội dung khiếu nại được lập thành văn bản.
Khiếu nại bằng đơn: Đơn phải có đầy đủ thông tin theo luật và có chữ ký của tất cả người khiếu nại; đồng thời phải cử người đại diện khi được yêu cầu.
Chính phủ sẽ có quy định chi tiết về nội dung này.