PHÒNG VỆ CHÍNH ĐÁNG VÀ VƯỢT QUÁ GIỚI HẠN PHÒNG VỆ CHÍNH ĐÁNG

Trong đời sống, việc chống trả lại khi bị tấn công nhằm bảo vệ bản thân hay người khác là phản ứng hoàn toàn tự nhiên. Tuy nhiên, không phải mọi hành vi chống trả đều được pháp luật coi là phòng vệ chính đáng. Nếu vượt quá mức cần thiết, người thực hiện có thể phải chịu trách nhiệm hình sự. Vậy phòng vệ chính đáng là gì và hậu quả pháp lý ra sao khi vượt quá giới hạn? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ vấn đề này.

1. Phòng vệ chính đáng là gì?

Theo khoản 1 Điều 22 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), phòng vệ chính đáng là hành vi của người:

Nhằm bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình, của người khác
Hoặc bảo vệ lợi ích của Nhà nước, cơ quan, tổ chức
Chống trả lại một cách cần thiết đối với người đang xâm phạm các lợi ích kể trên

Hành vi phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm.

2. Khi nào bị coi là vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng?

Khoản 2 Điều 22 Bộ luật Hình sự nêu rõ: hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi xâm hại.

Khi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng, người thực hiện phải chịu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, đây là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo điểm c khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự.

3. Mức xử phạt khi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng

Pháp luật quy định các mức phạt tùy vào hậu quả xảy ra:

3.1 Gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe người khác

Theo Điều 136 Bộ luật Hình sự:

Thương tích từ 31% đến 60%: Phạt tiền 5.000.000 – 20.000.000 đồng hoặc cải tạo không giam giữ đến 03 năm

Thuộc các trường hợp nghiêm trọng hơn như:

Đối với từ 02 người trở lên, mỗi người tổn thương 31% – 60%
Gây thương tích, tổn thương cho người khác từ 61% trở lên: mức phạt 03 tháng – 02 năm tù
Nếu dẫn đến chết người hoặc gây thương tích cho từ 02 người trở lên, mỗi người từ 61% trở lên: mức phạt 01 – 03 năm tù

3.2 Giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng

Theo Điều 126 Bộ luật Hình sự:

Phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù 03 tháng – 02 năm
Nếu phạm tội đối với 02 người trở lên: phạt tù 02 – 05 năm

4. Kết luận

Phòng vệ chính đáng là quyền của mỗi công dân khi tính mạng, sức khỏe, tài sản bị xâm hại. Tuy nhiên, việc chống trả cần được thực hiện đúng mức, phù hợp với tình huống để tránh rơi vào trường hợp vi phạm pháp luật.

———————————————————————————————————————————————————————————–

Hãy liên hệ để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời: